Novruzun əsas dəyərlərindən biri də yardımlaşma və paylaşmadır
Ölkəmizdə ən əhəmiyyətli və ən qədim bayram olaraq qeyd olunan Novruz bayramı həm milli kimliyin,həm də mədəni irsin qorunması baxımından böyük əhəmiyyətə malikdir. Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən bu bayramın Azərbaycan xalqı üçün əhəmiyyətini bildirən,habelə milli və mənəvi dəyər kimi təsvir edən belə bir fikir söylənilmişdir: “Novruz bayramının bizə bəxş etdiyi ən gözəl nemət ondan ibarətdir ki, qədim zamanlardan bu bayramda insanlar kin-küdurəti unudur, küsülülər barışır, ziddiyyətlər aradan götürülür. Demək, bu, dostluq, həmrəylik, yüksək mənəviyyat bayramıdır.
Hər il martın 20-21-i arasında qeyd edilən dünyanın ən qədim bayramlarından biri hesab olunan Novruz tərcümədə “yeni gün” deməkdir.Bu bayram,təbiətin oyanışını,yazın gəlişini,yeni ilin başlanğıcını simvollaşdırır. İran, Azərbaycan,Türkmənistan, Qazaxıstan kimi Mərkəzi Asiya ölkələrində geniş yayılan Novruz bayramı həmçinin müxtəlif xalqlar arasında birgə yaşayış,dostluq,sülh və qarşılıqlı anlaşma rəmzi olaraq qəbul edilir. Bu bayram eyni zamanda ümumbəşəri dəyərlərin təbliğ edildiyi bir bayramdır.
Onun müxtəlif mədəniyyətlər tərəfindən qeyd edilməsinin səbəbi xalqlar arasında birlik və bərabərliyi simvollaşdıran dəyərlərə sahib olması ilə əlaqədardır.Çünki Novruz fərqli mədəniyyətlərin bir arada harmonik şəkildə mövcud olmasını və qarşılıqlı anlaşmanın təmin edilməsini təbliğ edir.Ənənələr və mədəniyyətlərin zənginliyi ilə seçilən bu bayram ailə və birlik kimi dəyərləri özündə ehtiva edərək insanlar arasında qarşılıqlı hörmət,dostluq,sevgi bağlarını gücləndirməyə kömək edir.
Novruzun əsas dəyərlərindən biri də yardımlaşma və paylaşmadır. İnsanlar yoxsullara,ehtiyacı olan insanlara kömək edərək bərabərlik,ədalət kimi anlayışları təbliğ edirlər. Nəticə olaraq,Novruz bayramı yalnız bir təbiət hadisəsini və ya mövsümün dəyişməsini qeyd etməklə yanaşı,dünyada sülh,tolerantlıq və ümumbəşəri dəyərlərin təbliğində də mühüm rol oynayır.
Gülnaz Məmmədova – Zərdab Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin əməkdaşı
Novruz Bayramının Tarixi və Mədəni Əhəmiyyəti
Novruz Bayramı, qədim tarixi və zəngin mədəni dəyərləri ilə türk və şərq xalqlarının mühüm bayramlarından biridir. Baharın gəlişini, yeni ilin başlanğıcını simvolizə edən Novruz əsrlər boyu müxtəlif millətlərin həyatında mühüm yer tutmuşdur. Bu bayram təkcə Azərbaycan və digər Türk dövlətlərində deyil, eyni zamanda İran, Əfqanıstan, Pakistan, Hindistan, Orta Asiya respublikaları və bəzi Balkan ölkələrində də qeyd olunur. Son illərdə Novruzun beynəlxalq müstəvidə tanıdılması istiqamətində mühüm addımlar atılmışdır ki, bu da onun dünya mədəni irsi kimi qəbul olunmasına gətirib çıxarmışdır.
Novruzun tarixi min illərlə ölçülür və onun kökləri Zərdüştlük inancına, eləcə də qədim Mesopotamiya və Mərkəzi Asiya mədəniyyətlərinə gedib çıxır. Bayramın əsas fəlsəfəsi təbiətin yenilənməsi, insanın daxili saflığa qovuşması və cəmiyyətin birliyinin möhkəmləndirilməsidir. Novruz süfrəsində yerləşdirilən simvolik elementlər – səməni, su, od, güzgü və yumurta – həyatın müxtəlif aspektlərini ifadə edir.
Azərbaycan və digər Novruz qeyd edilən ölkələrdə bu bayram böyük coşqu ilə qarşılanır. Xalq oyunları, tonqalların qalanması, xalq musiqisi və rəqsləri, şirniyyatların hazırlanması kimi ənənələr bu bayramın ayrılmaz hissəsidir.
Novruzun dünya miqyasında tanıdılması üçün son illərdə mühüm addımlar atılmışdır. Bu prosesdə əsasən aşağıdakı istiqamətlərdə fəaliyyətlər həyata keçirilmişdir:
2009-cu ilin sentyabr ayında Novruz, UNESCO tərəfindən Bəşəriyyətin Qeyri-Maddi Mədəni İrs Siyahısına daxil edilmişdir. Bu qərar, bayramın təkcə yerli və regional əhəmiyyətini deyil, həm də dünya mədəniyyəti üçün dəyərini təsdiqləmişdir. Bununla yanaşı, UNESCO-nun bu addımı Novruzun qorunması və gələcək nəsillərə ötürülməsi üçün beynəlxalq səviyyədə hüquqi zəmin yaratmışdır.
2010-cu ilin fevral ayında Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) Novruz Bayramını Beynəlxalq Novruz Günü elan etmişdir. 21 mart tarixi rəsmi olaraq dünyanın müxtəlif ölkələrində Novruz Bayramının qeyd edilməsi üçün təsdiqlənmişdir. Bu, Novruzun qlobal miqyasda tanıdılmasında mühüm rol oynamışdır.
Novruzun beynəlxalq səviyyədə tanıdılması prosesində diplomatik tədbirlər də böyük əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycan, Türkiyə, İran, Qazaxıstan, Türkmənistan, Özbəkistan, Tacikistan, Əfqanıstan və digər Novruz qeyd edən ölkələr bu bayramı qlobal mədəniyyətlərarası dialoqun bir hissəsi kimi təqdim edirlər. Hər il bu ölkələrin diplomatik nümayəndəlikləri və səfirlikləri Novruzla bağlı tədbirlər təşkil edir, müxtəlif mədəniyyətlər arasında körpülər qururlar.
Dünyanın müxtəlif şəhərlərində Novruz bayramına həsr olunmuş tədbirlər keçirilir. Xüsusilə, UNESCO-nun Parisdəki qərargahında, Nyu-Yorkda BMT-nin baş qərargahında və Moskva, London, Berlin kimi şəhərlərdə Novruz festivalı təşkil olunur. Bu tədbirlərdə Novruzun tarixi, adət-ənənələri və bayrama xas olan elementlər nümayiş etdirilir.
Novruzun beynəlxalq səviyyədə tanıdılmasında media və sosial şəbəkələrin rolu böyükdür. Məşhur xəbər agentlikləri və telekanallar Novruz bayramı haqqında materiallar yayımlayır, sənədli filmlər və reportajlar təqdim edir. Eyni zamanda, sosial şəbəkələrdə Novruzla bağlı paylaşımlar, videolar və canlı yayımlar bayramın populyarlığını artırır. Novruz Bayramının beynəlxalq səviyyədə tanıdılması onun mədəni irs kimi qorunmasını və dünya xalqları arasında birliyin güclənməsini təmin edir.
Rəmzi Şirinov-Zərdab rayonu, Dəli Quşçu kənd sakini fəal gənc
