ABŞ və Ukrayna arasında gərginlik: Tramp administrasiyasının yeni tələbləri Kiyevi narahat edir
Qanunla.Az xatırladır ki, ABŞ və Ukrayna arasındakı münasibətlərdə gərginlik son günlərdə daha da artıb.
NBC News xəbər verir ki, prezident Donald Trampın administrasiyası ilə Ukrayna rəhbərliyi arasında kulislərdə davam edən narazılıqlar açıq müzakirəyə çevrilib.
Tramp administrasiyası Ukraynaya NATO-ya üzvlük və Rusiya ilə sülh danışıqları ilə bağlı yeni tələblər irəli sürüb. Bu tələblər Kiyevdə narahatlıq yaradıb. Xüsusilə ABŞ-ın Kiyevi sülh razılaşmaları üzrə müzakirələrdən kənarda saxlaması prezident Volodimir Zelenskini qəzəbləndirib.
ABŞ-dan milyardlarla dollar həcmində yardım alan Ukraynanın bəzi məsələlərdə güzəştə getməkdən imtina etməsi Trampı narazı salıb. Ağ Evdən verilən açıqlamada bildirilib ki, Zelenski ABŞ-ın sülh təşəbbüslərinə qarşı çıxır və onun administrasiyası Trampın səylərini “gölgələməyə” çalışır.
NBC News-ə danışan ABŞ rəsmisi bildirib ki, Tramp Zelenskidən bəzi “məntiqli” güzəştlər gözləyirdi, lakin Ukrayna rəhbərliyi bu məsələdə addım atmağa tələsmir. “Ağ Evdə məyusluq var”, – deyə Ağ Ev rəsmisi vurğulayıb.
Məlumata görə, Tramp və Rusiya prezidenti Vladimir Putin arasında baş tutan telefon danışığı Ukraynanın daha da narahatlığına səbəb olub. Danışıqlardan sonra Ağ Ev elan edib ki, ABŞ və Rusiya Ukraynada müharibənin dayandırılması üçün birbaşa danışıqlara başlayır.
Digər mühüm hadisə isə Pentaqon rəhbərinin Brüsseldəki çıxışı olub. ABŞ Dövlət Departamentinin bəzi nümayəndələri Pentaqon rəhbəri Pit Hegsetdən Ukraynanın NATO-ya üzvlüyü ilə bağlı konkret mövqe bildirməməsini istəyiblər. Lakin Hegset məsləhətlərə məhəl qoymayaraq açıq şəkildə bildirib ki, Ukrayna NATO-ya üzv olmayacaq.
Üstəlik, Pentaqon rəhbərinin Kiyev nümayəndələri ilə gizli görüşü də qalmaqala səbəb olub. O, ukraynalılara Tramp administrasiyasının Avropadakı ABŞ qoşunlarının sayını azaltmaq məsələsini müzakirə etdiyini bildirib.
Bu açıqlamalar Ukrayna rəsmilərini çətin vəziyyətə salıb. Çünki Ukraynanın əsas təhlükəsizlik zəmanətlərindən biri məhz ABŞ-ın Avropadakı hərbi varlığıdır.
Ukraynaya iqtisadi təzyiq: ABŞ Kiyevdən nadir yeraltı sərvətlərin yarısını istəyir
Münasibətləri daha da gərginləşdirən hadisələrdən biri də ABŞ-ın Kiyevdən nadir yeraltı sərvətlərin 50%-nin ələ keçirilməsi üçün müqavilə imzalamasını tələb etməsi olub.
NBC News xəbər verir ki, ABŞ-ın maliyyə naziri Skott Bessent Kiyevə səfəri zamanı Zelenskiyə “strateji tərəfdaşlıq müqaviləsi” təqdim edib. Sənəd ABŞ-a Ukraynadakı nadir yeraltı mineral yataqlarının yarısına nəzarət hüququ verirdi.
Məlumatlara görə, Zelenski müqaviləni dərhal imzalamaqdan imtina edərək, sənədi araşdırmağa ehtiyac olduğunu bildirib. Lakin Bessent ona cəmi bir saat vaxt verdiyini, əks halda onun ABŞ dövlət katibi Marko Rubio və vitse prezident Ceyms Vens ilə görüşlərinin ləğv ediləcəyini deyib.
Bessent bu müqavilənin Ukraynanın gələcək təhlükəsizlik zəmanətlərini əldə etməsi üçün kritik əhəmiyyət daşıdığını bildirsə də, Zelenski sazişi imzalamaqdan imtina edib.
Sülh müqaviləsi yaxınlaşır, amma Ukrayna kənarda qalır
ABŞ və Rusiya arasında sülh danışıqlarının sürətlənməsi Ukrayna rəhbərliyində ciddi narahatlıq yaradıb. Kiyev hesab edir ki, ABŞ müharibənin dayandırılması üçün Rusiyaya müəyyən güzəştlər etməyə hazırdır və bu prosesdə Ukraynanın maraqları nəzərə alınmır.
Bəzi ekspertlər isə qeyd edirlər ki, Tramp administrasiyası Kiyevə açıq mesaj göndərir: “Əgər ABŞ-dan dəstək istəyirsinizsə, bizim şərtlərimizə razılaşmalısınız.”
Beləliklə, ABŞ-Ukrayna münasibətlərində ciddi gərginlik yaranıb. Ukrayna rəhbərliyi Vaşinqtonun Rusiya ilə gizli danışıqlar aparmasından narahatdır, Tramp administrasiyası isə Zelenskidən “məntiqli güzəştlər” tələb edir. Hazırda əsas sual budur: Ukrayna ABŞ-ın şərtlərinə boyun əyəcək, yoxsa müstəqil siyasət aparmağa çalışacaq?
